czwartek, 23 września 2021

Stanowiska pośrednie filozofii wieczystej pośród innych skrajnych prądów.


A) Systematycznie: 

W   k r y t e r o l o g i i: Nie można ufać naszym władzom poznawczym: sceptycyzm. Trzeba im ufać bez badania: przesadny dogmatyzm czy fideizm. Trzeba im ufać po zbadaniu: umiarkowany dogmatyzm. Albo: Tylko rozum: racjonalizm. Tylko zmysły: sensualizm. I rozum i zmysły: tomizm.

W   o n t o l o g i i: Wszystko się zmienia, płynie: heraklityzm, bergsonizm. Nic się nie zmienia: parmenidyzm, monizm. Coś się zmienia, a coś pozostaje: arystotelizm, tomizm.

W   k o s m o l o g i i: Tylko materia i ruch tłumaczą wszystkie zjawiska: mechanicyzm. Tylko siły: atomizm dynamiczny, tomizm.

W   p s y c h o l o g i i: Człowiek - to tylko materia i zmysły: materializm, sensualizm. Człowiek - to tylko dusza: platonizm, kartezjanizm. Człowiek - to ciało i dusza w jednej istocie: tomizm

W   t e o d i c e i: Tylko rozum prowadzi do poznania Boga: aprioryzm, ontologizm. Tylko uczucie, a najwyżej wiara: sentymentalizm, tradycjonalizm, modernizm. Rozum i uczucie: tomizm.

W   e t y c e: Normą moralności tylko pożytek: utylitaryzm. Tylko rozkosz zmysłowa: epikureizm. Tylko poczucie obowiązku: kantyzm. I poczucie obowiązku i pewien pożytek i duchowa rozkosz: tomizm.

W   p o l i t y c e: Wszystkim państwo, jednostka nic: totalizm. Wszystkim jednostka, państwo nic: anarchizm. I państwo i jednostka: tomizm

W   s o c j o l o g i i: Tylko kapitał: kapitalizm. Tylko praca: socjalizm, komunizm. I kapitał i praca: tomizm.

Podobnie i w innych zagadnieniach, np. Istnieje w świecie tylko konieczność: determinizm. Tylko przypadek: kazualizm. I konieczność w świecie istot nierozumnych i wolność w świecie istot rozumnych: tomizm. Albo: Bóg robi sam wszystko: okazjonalizm. My tylko sami: deizm. I my i Bóg: teizm.

A jeszcze parę przykładów z teologii, bo i w niej rządzi to samo prawo: Np.   S t o s u n e k   r o z u m  u   d o   w i a r y: Tylko rozum starczy za wszystko, wiara - to nic: racjonaliści. Tylko wiara wszystkim, rozum niczym: tradycjonaliści, luteranie. I wiara i rozum w swoich zakresach: tomizm

T r ó j c a    P r z e n a j ś w i ę t s z a: Tylko jeden Bóg: monoteizm. Tylko trzech Bogów: triteizm. Jeden Bóg w trzech osobach: chrystianizm.

W c i e l e n i e   S y n a   B o ż e g o: Jezus Chrystus - to tylko człowiek: racjonalizm, fotynizm, arianizm. To tylko Bóg: sabelianizm, doketyzm. To Bóg i człowiek w dwóch naturach, ale w jednej osobie: chrystianizm.

G r z e c h   p i e r w o r o d n y: Zniszczył wszystko: luteranizm, jansenizm. Nie zniszczył nic: pelagianizm. Nie zniszczył dóbr przyrodzonych, zniszczył darmowe: tonizm. Albo: Tylko natura na starczy: pelagianizm. Tylko łaska nas uratuje: luteranizm, jansenizm. I natura i łaska: tomizm.

K o ś c i ó ł: Wystarczy nam sąd własny: protestantyzm. Tylko powaga Kościoła: tradycjonalizm. I sąd własny w swoim zakresie i powaga Kościoła w swoim: tomizm.

S a k r a m e n t a: Starczy nam łaska wewnętrzna bez zewnętrznych znaków: spirytualizm, protestantyzm. Tylko Sakramenta czy inne znaki zewnętrzne: zabobony bez przysposobienia wewnętrznego, magizm. I łaska wewnętrzna i środki zewnętrzne i odpowiednie przysposobienie duszy: tomizm

Tak więc wszystkie prądy filozoficzne można podzielić na: środek, prawicę, lewicę. Prawica i lewica - to tylko nieszczęśliwe   o d c h y l e n i a   od złotej środkowej drogi arystetelowsko-patrystyczno-scholastycznej. Sama więc historia filozofii wskazuje nam, gdzie mamy szukać   p r a w d z i w e g o  systemu filozoficznego. 


Ks. Franciszek Kwiatkowski T.J. ,,Filozofia Wieczysta w Zarysie T.I, str. 217-218, 220

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.