Św. Jan Chryzostom: szkody wynikające z lichwy

Czyż nie istnieje wiele sposobów uczciwego zarabiania? Uprawianie roli, wypasanie owiec, hodowla trzody i zwierząt, rękodzielnictwo, troszczenie się o mienie. Czemu szalejesz i tracisz rozum zbierając na darmo ciernie? Ale - powiesz - owoce ziemi narażone są na różne szkody: na burzę gradową, na rdzę zbożową, czy na nadmierne deszcze. W każdym razie nie na tyle szkód, na ile [narażone jest] pożyczanie pieniędzy na procent. W przypadku owoców ziemi, ilekroć się przytrafi szkoda, dotyka ona tylko zysków, kapitał zaś, to znaczy ziemia, pozostaje. Natomiast w przypadku pieniędzy często się zdarza, że wielu ludzi utraciło kapitał, i jeszcze przed jego utratą żyją w ciągłej obawie. Lichwiarz bowiem wypożyczający pieniądze na procent nigdy z tego nie korzysta, ale gdy wypłacą mu odsetki, nie cieszy się, że otrzymał zarobek, lecz smuci się, że procent jeszcze nie przewyższył kapitału. Zanim ten niegodziwy płód cały się pojawi, zmusza go, by jeszcze i on rodził: odsetki czyni kapitałem i zmusza je, by wydawały przedwczesny, żmijowy płód. Takie są właśnie procenty: bardziej niż owe żmije rozszarpują one i gryzą dusze tych nieszczęśliwców. To są kajdany nieprawości, to są krępujące więzy krzywdzących umów. Daję, powiadasz, nie żebyś otrzymał, lecz abyś więcej oddał. A Bóg nakazuje, byś nie odbierał nawet tego, co dajesz. „Pożyczajcie, niczego się za to nie spodziewając”. Ty natomiast upominasz się nawet o więcej, niż dałeś. Zmuszasz dłużnika, aby ci oddał to, czego mu nie dałeś, jakby to był dług. I ty sądzisz, że pomnażasz w ten sposób swój majątek, a tymczasem zamiast majątku, przygotowujesz sobie ogień nieugaszony.

By się tak nie stało, wyrzućmy ten niegodziwy płód lichwy; usuńmy nieprawe bóle porodowe, uczyńmy to niegodne łono bezpłodnym i szukajmy jedynie prawdziwych i wielkich zysków. Jakie one są? Posłuchaj Pawła, gdy mówi, że „wielkim zyskiem jest bogobojność wraz z samowystarczalnością” (1 Tm 6, 6).

Starajmy się więc jedynie o takie bogactwo, abyśmy już tu cieszyli się bezpieczeństwem oraz dostąpili przyszłych dóbr z łaski i dobroci Pana naszego Jezusa Chrystusa, któremu chwała i moc wraz z Ojcem i Duchem Świętym, teraz, zawsze i na wieki wieków. Amen


Św. Jan Chryzostom, Komentarz do Ewangelii św. Mateusza T.I, str. 184-185